Kinh Hoa Hương

Hoa Hương Phẩm Pháp Cú Kinh đệ thập nhị

華香品法句經第十二

Kinh Hoa Hương

Dịch từ kinh Pháp Cú trong Hán tạng

Phẩm thứ 12

 

Phẩm này có 16 bài kệ. Có hoa lại còn có hương. Hoa mà không hương thì chưa phải là cái mà ta mong ước. Hương là hương đức hạnh, hương tuệ giác; gần người hiền, ta được thưởng thức và được thấm nhuần. Bài kệ thứ 8 và thứ 9 nhấn mạnh về điểm ấy.

 

Hoa cũng có hoa thật và hoa giả. Những tràng hoa giả là những tràng hoa cạm bẫy của dục lạc do ma vương hóa hiện để đánh lừa ta, như những con mồi hấp dẫn trong ấy có giấu một lưỡi câu. Hoa thật là những đóa hoa có hương thơm đức hạnh. Bài kệ thứ 4 và thứ 5 cho ta thấy tuy hình hài kia xinh đẹp như một bông hoa, nhưng nó vô thường như bọt nước, ta phải tìm cầu một cái gì có giá trị cao khiết hơn, đó là đóa hoa giác ngộ, đóa hoa giải thoát sinh tử.

 

Bài kệ thứ 7 nói về phong thái cần có của một vị xuất gia: Vị Sa Môn đi vào xóm làng để khất thực phải như một con ong đi thăm hoa, chỉ lấy chút vị ngọt của hoa mà không làm hại đến sắc hương của hoa, không nên la cà, lợi dụng, khai thác, vướng mắc. Bài kệ này đã được đưa vào Giới kinh để các vị xuất gia đọc tụng mỗi tháng hai lần.

 

Bài kệ thứ hai nói rằng ai trong chúng ta nếu hết lòng tu học thì cũng có khả năng tuyển chọn Pháp cú, giảng giải Pháp cú và hái được những đóa hoa đức hạnh. Ta không cần phải đợi đến khi chứng đắc mới làm được điều này. Một người đang tu học (sekha, hữu học) nếu có tâm tu học là đã có khả năng làm việc này, chứ không phải chỉ khi tu học thành công và chứng đắc rồi (asekha, vô học) mới có thể làm được. Hai bài kệ 15 và 16 khuyên ta nên tu học tinh chuyên để trở thành những đóa sen tinh khiết hiến tặng cái đẹp và hương thơm đức hạnh cho cuộc đời đầy dẫy khổ đau hệ lụy. Sự có mặt của những người Phật tử chân chính trong cuộc đời là sự có mặt của hoa sen giữa chốn bùn lầy nước đọng. Đây chính là sứ mạng của người con Bụt.

 

Bài kệ 1

 

Thục năng trạch địa                       孰  能  擇  地

 

Xả giám thủ thiên                           捨  鑑  取 天

 

Thùy thuyết pháp cú                      誰  說  法  句

 

Như trạch thiện hoa                      如  擇  善  華

 

Ai là người tuyển chọn được các cõi, bỏ các vùng địa ngục mà chỉ giữ lại các tầng trời? Ai là người có thể tuyển chọn được Pháp Cú như một kẻ chuyên nghiệp có tài chọn hoa và kết thành tràng hoa?

 

Ai chọn các cõi

 

Bỏ các địa ngục

 

Giữ lại tầng trời

 

Tuyển chọn Pháp cú

 

Như kẻ chọn hoa

 

Kết thành tràng hoa.

 

 

 

Bài kệ 2

 

Học giả trạch địa               學  者  擇  地

 

Xả giám thủ thiên              捨  鑑  取  天

 

Thiện thuyết pháp cú         善  說  法  句

 

Năng thái đức hoa             能  採  德  華

 

Một người đang thực tập tu học có thể hiểu thấu được các cõi, chọn lựa, giám sát được cả các tầng trời, có thể nói Pháp Cú, có thể hái được những đóa hoa đức hạnh.

 

Người đang thực tập

 

Hiểu thấu các cõi

 

Chọn các tầng trời

 

Khéo giảng Pháp cú

 

Hái hoa đức hạnh.

 

 

 

Bài kệ 3

 

Tri thế khôi dụ                  知  世  坏  喻

 

Huyễn pháp hốt hữu         幻  法  忽  有

 

Đoạn ma hoa phu             斷  魔  華  敷

 

Bất đổ sanh tử                不  覩  生  死

 

 

 

Biết rằng cuộc đời cũng như đồ gốm chưa nung và các pháp đều như huyễn không thật có, thì có thể phá tan được tràng hoa mà ma vương đã phô diễn ra và chấm dứt được sinh tử.

 

Biết đời gốm mềm

 

Các pháp như huyễn

 

Phá được hoa ma

 

Chấm dứt sinh tử.

 

 

 

Bài kệ 4

 

Kiến thân như mạt                 見  身  如  沫

 

Huyễn pháp tự nhiên              幻  法  自  然

 

Đoạn ma hoa phu                  斷  魔  華  敷

 

Bất đổ sanh tử                     不  覩  生  死

 

Thấy hình hài này như bọt nước, thấy thực chất các pháp là huyễn hóa thì có thể phá tan được tràng hoa của ma vương đã phô bày và chấm dứt được sinh tử.

 

Thấy thân bọt nước

 

Các pháp như huyễn

 

Phá được hoa ma

 

Chấm dứt sinh tử.

 

 

 

Bài kệ 5

 

Thân bệnh tắc nuy          身  病  則  萎

 

Nhược hoa linh lạc          若  華  零  落

 

Sanh mạng lai chí           死  命  來  至

 

Như thủy thoan sậu         如  水  湍  驟

 

Thân mà bị bệnh thì héo úa cũng giống như bông hoa rơi rụng. Cái chết đến như một cơn lũ kéo phăng tất cả đi rất nhanh.

 

 

 

Thân bệnh héo úa

 

Như hoa rơi rụng

 

Tử thần như lũ

 

Kéo nhanh tất cả.

 

 

 

Bài kệ 6

 

Tham dục vô yểm              貪  欲  無  厭

 

Tiêu tán nhân niệm             消  散  人  念

 

Tà trí chi tài                       邪  致  之  財

 

Vi tự xâm khi                     為  自  侵  欺

 

 

 

Cứ để tham dục lôi cuốn, không biết nhàm chán thì tâm ý con người sẽ bị tán loạn, đưa đến bao nhiêu tà niệm để cho tự thân mình bị lừa gạt và xâm chiếm.

 

Tham dục lôi cuốn

 

Không biết nhàm chán

 

Tâm ý tán loạn

 

Tà niệm xâm chiếm

 

Tự thân bị lừa.

 

 

 

Bài kệ 7

 

Như phong tập hoa                   如  蜂  集  華

 

Bất nhiêu sắc hương                 不  嬈  色  香

 

Đản thủ muội khứ                      但  取  昧  去

 

Nhân nhập tụ nhiên                     仁  入  聚  然

 

Bất vụ quan bỉ                           不  務  觀  彼

 

Tác dữ bất tác                           作  與  不  作

 

Thường tự tỉnh thân                    常  自  省  身

 

Tri chánh bất chánh                     知  正  不  正

 

Như những con ong đi thăm hoa, không làm nhiễu hại đến sắc hương của bông hoa, chỉ lấy chút vị ngọt của nhị hoa. Vị khất sĩ nhân từ vào xóm làng cũng thế, không mãi nhìn kẻ khác, biết cái gì cần làm và cái gì không cần làm, biết tự tỉnh, biết cái gì là chính, cái gì là bất chính.

 

Như ong kiếm hoa

 

Không hại sắc hương

 

Chỉ lấy vị ngọt

 

Khất sĩ vào làng

 

Không mãi nhìn người

 

Biết gì cần làm

 

Biết thân tỉnh thức

 

Biết chính, bất chính.

 

 

 

Bài kệ 8

 

Như khả ý hoa                               如  可  意  華

 

Sắc hảo vô hương                          色  好  無  香

 

Công ngữ như thị                           工  語  如  是

 

Bất hành vô đắc                             不  行  無  得

 

Như một đóa hoa ưng ý, có sắc mà không hương, nói lý thuyết suông cũng như thế, không thực tập thì làm gì có chứng đắc?

 

Như hoa vừa ý

 

Có sắc không hương

 

Người lý thuyết suông

 

Không làm sao chứng.

 

 

 

Bài kệ 9

 

Như khả ý hoa                      如  可  意  華

 

Sắc mỹ thả hương                色  美  且  香

 

Công ngữ hữu hành              工  語  有  行

 

Tất đắc kỳ phước                 必  得  其  福

 

 

 

Như một đóa hoa ưng ý, có sắc đẹp mà cũng có hương thơm, có nói có làm thì chắc chắn sẽ đạt được phước đức.

 

Như  hoa vừa ý

 

Có sắc thêm hương

 

Có nói có làm

 

Đạt được phước đức.

 

 

 

Bài kệ 10

 

Đa tác bảo hoa                     多  作  寶  花

 

Kết bộ diêu ỷ                        結  步  搖  綺

 

Quảng tích đức giả               廣  積  德  者

 

Sở sanh chuyển hảo              所  生  轉  好

 

Biết trồng nhiều loại hoa quý kết thành những tràng hoa đẹp, những ai biết chất chứa phước đức, sẽ chuyển sinh được trong những đời sống tốt đẹp.

 

Trồng nhiều hoa quý

 

Kết tràng hoa đẹp

 

Ai chất phước đức

 

Hưởng đời tốt đẹp.

 

 

 

Bài kệ 11

 

Kỳ thảo phương hoa                   奇  草  芳  花

 

Bất nghịch phong huân                不  逆  風  熏

 

Cận đạo phu khai                        近  道  敷  開

 

Đức nhân bức hương                   德  人  逼  香

 

Những kỳ hoa dị thảo thơm tho, khi đứng không ngược chiều gió thì mình được hưởng hương thơm, gần gũi với các bậc có đạo đức, thì ta được hưởng lây hương thơm đức hạnh của các vị ấy.

 

Kỳ hoa thơm tho

 

Đứng không ngược gió

 

Mình hưởng hương thơm

 

Gần vị đạo đức

 

Hưởng lây đức hạnh.

 

 

 

 Bài kệ 12

 

Chiên đàn đa hương                旃  檀  多  香

 

Thanh liên phương hoa            青  蓮  芳  花

 

Tuy nhựt thị chân                     雖  曰  是  真

 

Bất như giới hương                 不  如  戒  香

 

Hương thơm chiên đàn, hương thơm sen xanh, tuy là có thật cũng chẳng sánh được với hương thơm giới hạnh.

 

Hương thơm chiên đàn

 

Hương thơm sen xanh

 

Tuy là có thật

 

Sao bằng hương hạnh.

 

 

 

Bài kệ 13

 

Hoa hương khí vi                華  香  氣  微

 

Bất khả vị chân                   不  可  謂  真

 

Trì giới chi hương               持  戒  之  香

 

Đáo thiên thù thắng             到  天  殊  勝

 

Hương thơm của hoa tuy là vi diệu, nhưng chưa chân thật bằng hương thơm của giới hạnh.

 

Mùi thơm của hoa

 

Tuy là vi diệu

 

Nhưng chưa chân thật

 

Bằng hương giới hạnh.

 

 

 

Bài kệ 14

 

Giới cụ thành tựu                           戒  具  成  就

 

Hành vô phóng dật                        行  無  放  逸

 

Định ý độ thoát                              定  意  度  脫

 

Trường ly ma đạo                           長  離  魔  道

 

Thành tựu giới hạnh một cách đầy đủ, tu tập không buông lung, tâm ý để hết vào thiền định thì có thể độ thoát được bản thân và viễn ly được ma đạo.

 

Giữ giới đầy đủ

 

Giữ không buông lung

 

Tâm ý chánh định

 

Độ thoát bản thân

 

Xa rời ma đạo.

 

 

 

Bài kệ 15

 

Như tác điền câu                如  作  田  溝

 

Cận vu đại đạo                   近  于  大  道

 

Trung sanh liên hoa            中  生  蓮  華

 

Hương khiết khả ý              香  潔  可  意

 

Như ngồi bên một cái hố gần sát đại lộ, trong ấy mọc lên mấy đóa sen xinh đẹp, ta được mãn ý thưởng thức hương thơm tinh khiết của các đóa sen.

 

 

 

Gần hồ bên đường

 

Mấy đóa sen xinh

 

Tha hồ thưởng thức

 

Hương thơm tinh khiết.

 

 

 

Bài kệ 16

 

Hữu sanh tử nhiên                   有  生  死  然

 

Phàm phu xứ biên                    凡  夫  處  邊

 

Tuệ giả lạc xuất                        慧  者  樂  出

 

Vi phật đệ tử                            為  佛  弟  子

 

Ngay trong cõi sinh tử, giữa đám phàm phu có các bậc tuệ giác xuất hiện, tạo ra được niềm vui cho sự sống. Làm được như thế là xứng đáng với danh hiệu Phật tử.

 

Trong cõi sinh tử

 

Giữ đám phàm phu

 

Các bậc tuệ giác

 

Xuất hiện đem vui

 

Xứng là con Bụt.